Milli İqtisadiyyat Nazirliyinin məlumatına görə, Qazaxıstanın ticarət həcmi 2022-ci ildə bütün zamanların rekordunu qırıb – 2019-cu ildəki 97,8 milyard dollar səviyyəsini keçərək 134,4 milyard dollar.
Qazaxıstanın ticarət həcmi 2022-ci ildə epidemiyadan əvvəlki səviyyəni keçərək, 134,4 milyard dollarla bütün zamanların ən yüksək səviyyəsinə çatıb.
2020-ci ildə bir sıra səbəblərdən Qazaxıstanın xarici ticarəti 11,5% azalıb.
Neft və metalların artım tendensiyası 2022-ci ildə ixracda özünü büruzə verir. Bununla belə, ekspertlər ixracın maksimuma çatmadığını deyirlər. Qazaxıstan İqtisadiyyat İnstitutunun eksperti Ernar Serik Kazinform-a müsahibəsində bildirib ki, ötən il artımın əsas səbəbi əmtəə və metalların qiymətlərində artım olub.
İdxal tərəfində, nisbətən yavaş artım tempinə baxmayaraq, Qazaxıstanın idxalı ilk dəfə olaraq 50 milyard dolları keçərək 2013-cü ildə müəyyən edilmiş 49,8 milyard dollarlıq rekordu qırıb.
Ernar Serik 2022-ci ildə idxalın artımını əmtəə qiymətlərinin artması, epidemiya ilə bağlı məhdudiyyətlər və Qazaxıstanda investisiya layihələrinin həyata keçirilməsi və onun ehtiyaclarını ödəmək üçün investisiya mallarının alınması səbəbindən yüksək qlobal inflyasiya ilə əlaqələndirib.
Ölkənin ilk üç ixracatçısı arasında Atırau vilayəti başçılıq edir, paytaxt Astana 10,6 faizlə ikinci, Qərbi Qazaxıstan vilayəti isə 9,2 faizlə üçüncü yerdədir.
Regional kontekstdə ölkənin beynəlxalq ticarətində Atırau vilayəti 25% (33,8 milyard dollar) payla liderlik edir, 21% (27,6 milyard dollar) ilə Almatı və 11% (14,6 milyard dollar) ilə Astana ikinci yerdədir.
Qazaxıstanın əsas ticarət tərəfdaşları
Serik bildirib ki, 2022-ci ildən bu yana ölkənin ticarət axınları tədricən dəyişib, Çinin idxalı demək olar ki, Rusiya ilə eyniləşib.
“Rusiyaya qarşı tətbiq edilən görünməmiş sanksiyalar öz təsirini göstərdi. 2022-ci ilin dördüncü rübündə onun idxalı 13 faiz azalıb, eyni dövrdə Çin idxalı isə 54 faiz artıb. İxrac tərəfində biz görürük ki, bir çox ixracatçı Rusiya ərazisindən yayınan yeni bazarlar və ya yeni logistik marşrutlar axtarır ki, bu da uzunmüddətli təsirləri olacaq”.
Ötən ilin sonunda Qazaxıstanın ixracatında İtaliya (13,9 milyard dollar), üçüncü yerdə Çin (13,2 milyard dollar) qərarlaşıb. Qazaxıstanın mal və xidmətlərin əsas ixrac istiqamətləri Rusiya (8,8 milyard dollar), Hollandiya (5,48 milyard dollar) və Türkiyə (4,75 milyard dollar) olub.
Serik əlavə edib ki, Qazaxıstan Azərbaycan, Qırğızıstan, Türkiyə və Özbəkistanın daxil olduğu və ölkənin ticarət həcmində payı 10%-i keçən Türk Dövlətləri Təşkilatı ilə daha çox ticarətə başlayıb.
Aİ ölkələri ilə ticarət də son illərin ən böyüyüdür və bu il artmaqda davam edir. Qazaxıstan xarici işlər nazirinin müavini Roman Vasilenkonun sözlərinə görə, Qazaxıstanın xarici ticarətinin təxminən 30%-i Aİ-nin payına düşür və 2022-ci ildə ticarətin həcmi 40 milyard dolları keçəcək.
Aİ-Qazaxıstan əməkdaşlığı 2020-ci ilin mart ayında tam qüvvəyə minəcək və iqtisadiyyat, ticarət və investisiya, təhsil və tədqiqat, vətəndaş cəmiyyəti və insan hüquqları daxil olmaqla 29 əməkdaşlıq sahəsini əhatə edən genişləndirilmiş tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq sazişinə əsaslanır.
"Ötən il ölkəmiz nadir torpaq metalları, yaşıl hidrogen, akkumulyatorlar, nəqliyyat və logistika potensialının inkişafı, əmtəə tədarük zəncirlərinin şaxələndirilməsi kimi yeni sahələrdə əməkdaşlıq edib", - Vasilenko bildirib.
Avropalı tərəfdaşlarla belə sənaye layihələrindən biri də İsveç-Alman şirkəti Svevind ilə Qazaxıstanın qərbində külək və günəş elektrik stansiyalarının tikintisinə dair 3,2-4,2 milyard dollarlıq müqavilədir ki, bu stansiyanın 2030-cu ildən başlayaraq 3 milyon ton yaşıl hidrogen istehsal edəcəyi gözlənilir. -Aİ-nin məhsula olan tələbatının 5%-i.
Qazaxıstanın Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) ölkələri ilə ticarəti 2022-ci ildə 28,3 milyard dollar təşkil edir. Malların ixracı 24,3% artaraq 97 milyard dollara, idxalı isə 18,6 milyard dollara çatıb.
Avrasiya İqtisadi İttifaqında ölkənin ümumi xarici ticarətinin 92,3%-i Rusiyanın, 4%-i Qırğızıstanın, 3,6%-i Belarusun, 0,1%-i Ermənistanın payına düşür.
Göndərmə vaxtı: 11 aprel 2023-cü il